Tijdens onze tocht komen we bij Sakar Lake, zo’n 80 kilometer verwijderd van het toeristenstadje Nyaungshwe aan het Inle Lake. Op een schiereilandje in het zuiden van Sakar Lake is een klein dorp met op de heuvel een Boeddhistisch klooster. In het Phaya Taung Klooster leven 140 monniken die onderdak bieden aan ruim 1.100 kinderen van 4 tot 17 jaar oud. Deze wezen en kinderen uit armere families vinden daar niet alleen een thuis, maar krijgen ook onderwijs. We logeren in de buurt en kijken een paar dagen rond in de omgeving en vooral ook in de school en het klooster en het hele ‘dorpje’ van de kinderen. We zijn diep onder de indruk.

Stel je voor … centraal op het terrein een pagode / tempel. ‘s Morgens vroeg staan er honderden teenslippertjes buiten. Hun eigenaren en eigenaresses zitten binnen en mediteren. Stilte die je voelt. Dan is er gym. De biologie- annex gymleraar doet de oefeningen voor. Hij hoeft niet te schreeuwen, iedereen luistert, is stil en doet mee met de oefeningen. Een half uur lang. De kleintjes doen net zo hun best als de groten. Meisjes links, jongens rechts. Terwijl een tweede groep mediteert, schuift de eerste aan voor het ontbijt. Ruim 600 borden rijst met groenten worden zwijgend gegeten. Wat je hoort is het getik van de lepels op de borden. Ontspannen stilte. Borden omspoelen, slaapplek opruimen, schooluniform aan, schoolboeken pakken en dan naar de les. In groepen van 30 tot 140 leerlingen, klassikaal, veel opdreunen en uit het hoofd leren. Elkaar overhoren, ook buiten. Lopend, zittend, in groepjes of in je eentje hardop herhalen. Alleen de lunch onderbreekt het programma van de school dat duurt tot 10 uur ‘s avonds. Leren, herhalen, overhoren. Bedrijvigheid en ook duidelijk plezier. Spelen doe je in het weekend, dan kijken ze tv. Enkele oudere meisjes runnen de schoolwinkeltjes met versnaperingen. Phongyi (de abt) nodigt ons uit voor het avondeten. Bijzonder. Een rijk gevulde tafel met kleine lokale gerechten. Eenvoudig maar zó lekker ! Hijzelf eet niet mee, na de lunch begint zijn vasten tot de volgende ochtend. Maar wel de natuurkunde-leraar en de eigenaar van een kleinschalig hotel die nauw samenwerkt met het klooster. Met volle monden is er een levendig gesprek. Wisselen van alles uit over school, community-based tourism, duurzame energie en méér.

Phongyi is Boeddha in eigen persoon. Een rijzige man met een mooie, zachte uitstraling. Humor in zijn ogen en wijsheid. Veel wijsheid. Hij vertelt hoe morele waarden zijn handelen bepalen en hoe hij die overdraagt aan iedereen. Boeddhisme in de praktijk, heel natuurlijk. Prachtig om te zien, te ervaren. We krijgen een rondleiding en zien het moderne mini-fabriekje waar bronwater uit de heuvel wordt gebotteld. Elk verkocht flesje betekent een maaltijd voor één van de kinderen. We zien een heilige plek rondom een steen met de voetafdruk van Boeddha en een heetwaterbron midden in een rijstveld. En natuurlijk de slaapzalen van de kinderen. Matje en deken, een kist met de eigen spulletjes en waslijnen met kleren. Badderen doe je in het meer. Meisjes aan de ene kant van de heuvel, jongens aan de andere kant.

Na drie dagen gaan we verder met onze fietstocht. Met wat pijn in het hart nemen we afscheid van deze mooie vrienden. En we gaan weg met huiswerk. We hebben zóveel besproken en zoveel vragen gehoord, zoveel gebrainstormd … we willen hier op een zinvolle wijze iets aan bijdragen. Niet ‘zomaar’, niet in de vorm van geld, maar ‘slimmer’ dan dat. Het helpt dat we veel gereisd hebben en zelfs enige ervaring met ondersteuning van lokale gemeenschappen.